ارزیابی تحمل خشکی در ژنوتیپ‌های گندم نان و دوروم بر مبنای صفات فیزیولوژیک

مطالعه خشکی از جنبه‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیائی با توجه به وجود اطلاعات کم در زمینه پاسخ گندم‌های تتراپلوئید (گندم دوروم)  و هگزاپلوئید (گندم نان) به تنش خشکی، ضروری به نظر می‌رسد. در این پژوهش، واکنش لاین‌های حساسی از گندم نان و دوروم (به همراه شاهدهای متحمل) به تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در گلخانه تحت دو شرایط آبی (آبیاری تا حد ظرفیت زراعی) و شرایط خشکی (آبیاری تا 20 درصد ظرفیت زراعی) انجام شد. تنش خشکی در مقایسه با شرایط بدون تنش، اثرات منفی در هر دو گونه داشت ولی میزان کاهش صفاتی نظیر بیوماس و طول ریشه، تثبیت خالص دی‌اکسید کربن، تعرق و گشودگی روزنه، پتانسیل اسمزی برگ و ریشه، بهره‌وری آب در گندم نان به مراتب بیش از گندم دوروم بود. بعلاوه، میزان غلظت پروتئین و پرولین در برگ و ریشه در نتیجه خشکی در گندم دوروم نسبت به گندم نان افزایش بیشتری داشت. ضمنا، تنش خشکی تاثیری در میزان کارتنوئیدها و آنتوسیانین برگ هیچ یک از گونه‌ها نداشت. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که پاسخ فیزیولوژیک گونه‌های مختلف گندم نان و دوروم به تنش خشکی یکسان نبوده و گندم دوروم می‌تواند واکنش بهتری در مقابله با تنش خشکی نسبت به گندم نان نشان دهد که به نظر می‌رسد استفاده از این توانایی درگندم دوروم می‌تواند از نظر بهبود تولید گندم در دیمزارهای کشور موثر باشد.